Big Tech đi đầu trong phát thải cũng đang tiên phong trong nỗ lực “trung hòa carbon”
Theo thông tin mới đây, một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới – đồng thời cũng nằm trong nhóm có lượng phát thải carbon lớn nhất – đang bày tỏ sự quan tâm đến việc mua tín chỉ carbon rừng của Việt Nam. Điều này không chỉ phản ánh xu hướng chuyển dịch toàn cầu hướng đến phát triển bền vững mà còn mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam tham gia sâu hơn vào thị trường carbon quốc tế.
Tại dự thảo Nghị định quy định về dịch vụ hấp thụ và lưu giữ carbon rừng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất bổ sung đối tượng mua kết quả giảm phát thải, tín chỉ carbon rừng.
Nguyên nhân là bên mua hiện tại đang bị giới hạn là tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh gây phát thải khí nhà kính lớn, theo Luật Lâm nghiệp 2017.
Trong khi đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết nhiều đối tác quốc tế có nhu cầu mua tín chỉ carbon rừng của Việt Nam. Điển hình là tập đoàn lớn như Amazon, Eni (tập đoàn năng lượng Italy) hay Liên minh Giảm phát thải thông qua tăng cường tài chính cho rừng (LEAF).
“Nếu đối tượng mua như quy định cũ, nhu cầu mua tín chỉ carbon rừng sẽ bị giới hạn và kém cạnh tranh so với các loại tín chỉ trong ngành nông nghiệp, chăn nuôi, năng lượng, giao thông, rác thải”, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết trong bản thuyết minh dự thảo.
Việt Nam - điểm đến tiềm năng cho thị trường tín chỉ carbon rừng
Động thái trên diễn ra trong bối cảnh Việt Nam có khoảng 14,79 triệu ha rừng, với tỷ lệ che phủ rừng hơn 42%. Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có hệ sinh thái rừng đa dạng và tiềm năng cao để phát triển thị trường tín chỉ carbon rừng.
Theo các chuyên gia, mỗi năm Việt Nam có thể cung cấp khoảng 40 triệu tín chỉ carbon, tương đương khoảng 200 triệu USD nếu định giá ở mức trung bình 5 USD/tín chỉ.
Trước đó, Việt Nam đã thí điểm đã chuyển nhượng thành công 10,3 triệu tấn CO2 cho Ngân hàng Thế giới (World Bank), thu về 51,5 triệu USD (tương đương 1.256 tỷ đồng).
Trong khi đó, nhiều công ty công nghệ hàng đầu trên thế giới đang có nhu cầu tăng cường mua tín chỉ carbon để bù đắp lượng phát thải ngày càng gia tăng.
Theo báo cáo lượng khí thải nhà kính từ 200 công ty công nghệ hàng đầu thế giới của Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc, lượng phát thải đã tăng 150% trong giai đoạn 2020–2023. Nguyên nhân chủ yếu do sự mở rộng của trí tuệ nhân tạo (AI) và các trung tâm dữ liệu.
Vì sao Big Tech lại chọn Việt Nam?
Cam kết trung hòa carbon và áp lực phát thải
Các tập đoàn công nghệ lớn như Amazon, Microsoft, Apple… đều đang chịu áp lực cắt giảm lượng phát thải carbon khổng lồ từ các hoạt động vận hành, đặc biệt là trung tâm dữ liệu, logistics và sản xuất phần cứng.
Để đạt mục tiêu net-zero (trung hòa carbon) vào năm 2040 hoặc sớm hơn, họ buộc phải:
Tăng hiệu quả năng lượng nội bộ.
Mua năng lượng tái tạo.
Đầu tư vào tín chỉ carbon như một biện pháp bù trừ phát thải, trong đó tín chỉ rừng là lựa chọn phổ biến vì giá trị sinh thái và xã hội cao.
Việt Nam có lợi thế cạnh tranh về chi phí và tính pháp lý
So với các quốc gia trong khu vực, Việt Nam đang có nhiều lợi thế:
Chi phí quản lý và vận hành thấp.
Khung pháp lý đang hoàn thiện với Nghị định chi trả dịch vụ môi trường rừng carbon, giúp minh bạch và kiểm soát giao dịch.
Có các dự án thí điểm thành công như hợp tác với Ngân hàng Thế giới (WB) bán 10,3 triệu tấn CO₂ và thu về hơn 51 triệu USD.
Khung pháp lý đang được hoàn thiện để đón “làn sóng xanh”
Nghị định mới cho phép tổ chức quốc tế tham gia
Khác với quy định trước đây chỉ cho phép doanh nghiệp trong nước mua tín chỉ carbon, dự thảo Nghị định mới cho phép doanh nghiệp, tổ chức quốc tế có thể tham gia mua tín chỉ carbon rừng tại Việt Nam.
Điều này không chỉ giúp mở rộng thị trường, nâng giá trị tín chỉ, mà còn giúp Việt Nam:
Thúc đẩy đầu tư quốc tế vào lĩnh vực môi trường.
Tăng nguồn tài chính cho công tác bảo vệ rừng và phát triển sinh kế địa phương.
Định giá minh bạch và sàn giao dịch carbon
Dự thảo nghị định cũng quy định cụ thể:
Bộ NN&PTNT ban hành phương pháp định giá tín chỉ carbon.
Các địa phương xây dựng bảng giá chi tiết dựa trên tình hình rừng thực tế.
Trường hợp chưa có bảng giá, giao Bộ thương lượng với bên mua, trình Thủ tướng phê duyệt.
Ngoài ra, Chính phủ đang từng bước xây dựng sàn giao dịch tín chỉ carbon để:
Minh bạch hóa quy trình mua – bán.
Tăng tính cạnh tranh và niêm yết công khai giá trị giao dịch.
Theo báo cáo lượng khí thải nhà kính từ 200 công ty công nghệ hàng đầu thế giới của Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc, lượng phát thải đã tăng 150% trong giai đoạn 2020–2023. Nguyên nhân chủ yếu do sự mở rộng của trí tuệ nhân tạo (AI) và các trung tâm dữ liệu.
Trong đó, Amazon ghi nhận mức tăng khí thải cao nhất (182%), tiếp theo là Microsoft (155%), Meta (145%) và Alphabet (138%).
Theo báo cáo thị trường tín chỉ carbon tự nguyện 2024 và xu hướng 2025 của AlliedOffsets, 2 “ông lớn” công nghệ là Shell và Microsoft hiện là người mua tín chỉ carbon lớn nhất trên thị trường, lần lượt là 14,5 triệu tín chỉ và 5,5 triệu tín chỉ carbon trong năm qua.
Với Amazon, hồi tháng 9 năm ngoái, Amazon và 5 công ty khác đã đồng ý mua tín dụng bù trừ carbon để hỗ trợ bảo tồn khu rừng nhiệt đới Amazon (Brazil), trong một thỏa thuận có giá trị khoảng 180 triệu USD.
Tháng 3 năm nay, tập đoàn Amazon ra mắt dịch vụ tín dụng carbon, cho phép các công ty đủ điều kiện (có kế hoạch giảm carbon, có hệ thống đo lường và báo cáo công khai thường xuyên) tiếp cận các khoản tín dụng chất lượng cao
Thời cơ vàng cho Việt Nam trong cuộc chơi “carbon toàn cầu”
Việc một Big Tech hàng đầu thế giới muốn mua tín chỉ carbon từ Việt Nam là tín hiệu rõ ràng cho thấy thị trường tín chỉ carbon rừng đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ.
Việt Nam cần:
Đẩy nhanh hoàn thiện khung pháp lý.
Thiết lập hệ thống giao dịch minh bạch.
Tăng cường năng lực giám sát, đo đạc và báo cáo (MRV).
Nếu làm tốt, đây sẽ là nguồn thu lớn, đồng thời góp phần vào mục tiêu phát triển xanh, tăng trưởng bền vững và hội nhập sâu vào thị trường môi trường toàn cầu.
nguồn: cafebiz.vn